'İnşaat sektörü durma noktasına geldi'

Yörük Sanayici ve İş İnsanları Derneği (YÖRSİAD) yaz molasının ardından 2025 yılı ikinci dönem çalışmalarına hızlı bir başlangıç yaptı. YÖRSİAD, Su Hotel’de yapılan geleneksel üye toplantısında Antalya ekonomisinin üç önemli kuruluşunun başkanlarını ağırladı. Toplantıda Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Yusuf Hacısüleyman, Antalya Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) Başkanı Hasanali Gönen, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Başkanı Kaan Kavaloğlu konuk konuşmacı olarak yer aldı.

Toplantıya ayrıca; Antalya Barosu Başkanı Ali Çağdaş Bozaner, Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Ercan Özbek, Antalya Genç İş İnsanları Derneği Başkanı Ercan Yavaş, Akdeniz Girişimci İş Kadınları Derneği Başkanı Mimar Gülsüm Gökçen Atmaca, Organize Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Mehmet Atılgan, Konyaaltı Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı İlhami Kaplan,  Kemer Turizmci ve İş İnsanları Derneği Başkanı Rıza Sönmez, SET Grup Başkanı Alper Alveroğlu, Antalya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı İdris taş, Türkiye Spor Yazarları Derneği Antalya Şube Başkanı Şifa Çiçek, Antalya Yörük Türkmen Gençliği Başkanı Ömer Köroğlu, davetliler, dernek üyeleri ve basın mensupları katıldı.

BAŞKAN ORAL’IN AÇILIŞ KONUŞMASI

Açılışta YÖRSİAD Başkanı Avukat Mustafa Alper Oral bir konuşma yaptı. Başkan Alper Oral konuşmasına,    “Geçtiğimiz yılın ilk açılış toplantısında olduğu gibi; bu yıl da bizleri onurlandırarak yoğun programları arasında davetimize icabet eden; kapısı ve gönlü bize her zaman açık olan ATSO başkanımıza; samimiyetini her zaman bize hissettiren değerli büyüğümüz Antalya Organize Sanayi Bölgesi Başkanımıza, misafirperverliğini ve nezaketini bizlere gösteren Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Başkanımıza bu güzel soframıza konuk olup bizlerle değerli bilgilerini paylaşacakları için çok teşekkür ederim. Programımızın moderatörlüğünü üstlenen YÖRSİAD Kurucu Başkanımız Semih Beken’e de kalpten teşekkürlerimi sunuyorum” diyerek başladı.

İNŞAAT SEKTÖRÜ DURMA NOKTASINDA

Antalya ve ülke geneline dair değerlendirmelerde bulunan Başkan Oral, “Daha önceki toplantılarımızda da ekseriyetle üzerinde durduğumuz konularda gerek ülkemizde ve gerekse Antalya özelinde iyi niyetli çabalar olsa da yeterli gelişimin şimdilik olmadığını hep birlikte gözlemlemekteyiz. Yüksek enflasyon ile mücadelenin halen istenilen seviyede olduğunu söylemek imkansız görünmektedir. Ekonomi yönetiminin iyi niyetli çabalarına rağmen enflasyonda kısmi bir düşüş yaşanmış; bu düşüş ise piyasaya ve sofraya şimdilik yansımamıştır. Yüksek enflasyonla mücadelenin panzehri olarak görülen faiz artışı iş insanlarının krediye ulaşımını zorlaştırmış; yakın zamanda yapılmaya başlanan nispi faiz indirimleri ise soruna çözüm bulmaktan şimdilik uzak görünmektedir. Konut kredisi faiz oranlarının yüksekliği ekonomimizin lokomotifi durumunda olan inşaat sektörünü durma noktasına getirmiş; bir yandan da vatandaşın konuta erişimini engelleyip derin ve yakıcı bir “barınma krizi”ne sebep olmuştur” diye konuştu.

İŞVEREN NİTELİKLİ İŞGÜCÜ BULAMIYOR

İşgücü piyasasına dair görüşlereni paylaşan Oral, “İşverenler nitelikli işgücü bulamamaktadır. Ülke ekonomisi ithalata dayalı olduğu için girdi maliyetleri kura bağlı olarak sürekli artmakta; bir yandan da ihracatla uğraşan sanayicilerimiz, turizmcilerimiz kurun yeterince yüksek olmadığı yönünde taleplerini dile getirmektedir. Piyasanın daraldığı bu dönemde yapılan mali denetimlerin yoğunluğu iş insanlarını tedirgin etmektedir. Meslek lisesi meselesinin iş dünyası açısından “memleket meselesi” olarak görülmesi gerekmektedir. Eğitim sisteminde ve adalet sisteminde reform beklentisi güncelliğini korumaktadır. Kısaca belirtmeye çalıştığım bu hususlarda önümüzdeki dönemde atılacak olumlu adımların ülkemizin hak ettiği ve Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün işaret ettiği muasır medeniyetler seviyesine ulaşmamız açısından çok önemli olduğu düşüncesindeyim” şeklinde konuştu.

ANTALYA’NIN ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLARI

Antalya özelindeki sorunlara da değinen YÖRSİAD Başkanı sözlerini, “Antalya özelinde ise; şehir içi trafik sorunları, iyi niyetli çabalara rağmen halen çözülememiş ve okulların açılmasıyla birlikte katlanılmaz hale gelmiş durumdadır. Antalya-Alanya arası otoyol projesi yapım aşamasına geçilse de güzergahın yanlış olduğu hususunda Antalya kamuoyu hemfikirdir. EXPO alanının geleceği belirsiz olup Antalya Serbest Bölgesi’nin yer sıkıntısı ise halen devam etmektedir. Tarımsal maliyetlerin artması ve satış fiyatları çiftçimizi memnun etmemekte; Turizmin kentin tamamına yayılmaması ve esnafın turistten yeterince kazanç elde edememesi büyük bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Belirtmeye çalıştığım belli başlı sorunlar karşımızda dururken şehrin yerel dinamiklerinin ve meslek odalarının, şehirde yaşayanların ortak görüşüne başvurulmaksızın Antalya Müzesi’nin bir gece ansızın yıkılması maalesef kent hafızamıza zarar vermiştir. Sorunların çözümü noktasında gerek merkezi idarenin, gerek yerel yönetimlerin atacağı tüm adımları memnuniyetle karşılayacağımızı ve YÖRSİAD ailesi olarak yanlarında olduğumuzu, içinde bulunduğumuz ekonomik durumun en kısa sürede olumluya dönmesi için hep birlikte gayret göstereceğimizi belirtiyorum” diye sürdürdü.

SPORDAKİ BAŞARILARI KUTLADI

Oral konuşmasını şöyle tamamladı: “Kısmi de olsa değindiğim ve düzeleceğine inandığım olumsuz hususlar yanında; Türkiye olarak küresel krizlerin çözümü noktasında diplomatik görüşmelere ev sahipliği yapma ve arabulucu rol üstlenmemizden; savunma sanayiinde ülkemizin geldiği kıskanılır derecedeki başarılardan gurur duyduğumuzu; gençlerimizin teknolojiye olan ilgi ve becerilerinin ortaya konulduğu etkinliklerin çok olumlu olduğunu, ülkemizin spora bakış açısını değiştiren Filenin Sultanları’nın ve 12 Dev Adam’ın başarılarıyla keyiflendiğimizi; son anlarda kaybettiğimiz kupalar için hep birlikte gözyaşı döktüğümüzü, ay yıldızlı bayrağımızı en yükseklerde dalgalandıran sporcularımızı sevinçle ve gururla takip ettiğimizi ifade etmek isterim.

Yurtdışı seyahati sebebiyle bugün bizlerle olamayan fakat özellikle selamlarını ileten BAKSİFED başkanımız Mustafa Cengiz önderliğinde Türk İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) 26. İş Dünyası Zirvesi’ne 28/30 Kasım tarihleri arasında Kemer’de ev sahipliği yapacağız. Bu etkinliğin Antalya’ya kazandırılmasında ve sürecin yönetilmesinde katkısı olan BAKSİFED Başkanımıza ve tüm BAKSİFED ailesine huzurlarınızda teşekkür ediyorum. Antalya için ve bizler için çok önemli olan bu etkinlikte hepinizi ev sahibi olarak görmek istiyorum.”

Başkan Oraldan sonra BAKSİFED Başkan Yardımcısı Süleyman Kaplan, TÜRKONFED 26. İş Dünyası Zirvesi hakkında katılımcılara bilgiler verdi.  Açılış konuşmalArından sonra YÖRSİAD Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Semih Beken'in moderatörlüğünde söyleşiye geçildi. Semih Beken kısa bir değerlendirme yaptıktan sonra katılımlarından dolaya üç başkana teşekkür etti. Söyleşide üç başkan farklı konularda görüşlerini dile getirdiler.

FAİZLERİN DÜŞMESİ BİR ŞEY İFADE ETMEDİ

ATSO Başkanı Yusuf Hacısüleyman genel ekonomik değerlendirmede bulunarak, “Antalyanın ekonomisi Türkiye ekonomisinden bir miktar farklı. Ana lokomotif dallarımız turizm ve tarım başı çekiyor. Antalya’nın akarı tarım ve turizmden geliyor. Sanayi ürünlerinin gelişmesinin de önünün açılması gerekiyor. En büyük sorunlarımızdan birisi finansa erişimin zor olması. Finansa erişimin engellenmesi. Faizlerin yüksekliği tüm ülkeyi etkiliyor. Zaten parayı bulamıyoruz. Bulsak da geriye ödeyecek bir karlılığımız yok. Faizlerin yüzde 43’ten 40,5’e düşmesi bir şey ifade etmedi. Enflasyonda açıklanan rakamla sahadaki rakam arasında uyuşmazlık var. İyi değiliz ama tekrar daha iyi olma yoluna girmiş olduğunu görüyoruz. Bu sıkıntıların 2026 yılının ortasına kadar süreceğini düşünüyoruz. Bizi sıkı bir 8-9 ay bekliyor. Orta vadeli planın gerçekçi olduğunu düşünebiliriz. Her şey yolunda giderse OVP’nin uygulanabilir olduğunu düşünüyoruz. Antalya Türkiyenin altıncı büyük ekonomisi. Turizmde 17,5 milyar dolar, tarımda 2 milyar dolar, sanayide 500 milyon dolarlık bir ihracat var” dedi.

ÜLKENİN PLANLAMA SORUNU VAR

Ülkenin en önemli sorunlarından birisinin plansızlık olduğunu vurgulayan Başkan Hacısüleyman, “Plansız büyüme ve ulaşımda yaşanan sorunlara karşılık Antalya’da satılmayı veya kiralanmayı bekleyen nortalama 16.500 konut var. Altıntaş'ta alt yapı konusunda sıkıntılar var. Türkiye’de her 5 firmadan biri tekstil firmasıdır. Tekstil şirketleri fabrikalarını yurt dışına taşıyorlar. Planlama ile ilgili ülke olarak sorun var. Bizim şu anda önümüzdeki 50 yılı konuşmamız gerekirken gelecek yılı konuşuyoruz. Şirketlerimizde kaç kişi çalıştıracağımız konusunda bile emin değiliz. Belirsizlikleri ortadan kaldırmak zorundayız. Şehir olarak 2 milyon 800 bin kişiye her yıl 30 bin kişi dahil oluyor. Turizm istiyoruz ama sayısal artış şehrin trafik arterlerine ulaşıma, konutların üretilmesine kira bedellerin artmasına bir yük” şeklinde konuştu.

162 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ POZİSYONU AÇIĞI

AOSB Başkanı Hasanali Gönen, Antalya’da turizm ve tarıma odaklı bir organize sanayi bölgesi olduğunu belirterek, “314 sanayi tesisinde 18 bin çalışan var. Antalya ekonomisine yüzde 5-6 katkı sağlıyoruz. Sanayicinin ekonomisin kriz ortamlarından kurtulmuş olması gerekiyor. Krizler kronik hale geldi. Geçmiş krizlerden çok farklı yaşıyoruz. Zamanlaması ve süresi ile çok uzun bir kriz oldu. Sürdürülebilir olmaktan çıktı artık. Sanayici; maliyet, faiz ve enflasyon üçgeninde inanılmaz sıkışmıştır. Sanayi üretimini hala sürdürüyorsa alnından öpülmelidir. Sanayici yüzde 43-50 bandında kredi kullanıyor. Bunun sürdürülebilir tarafı yok. Enflasyondaki köpüğü ortadan kaldıramadık. Sanayicinin hala yüksek faiz ödeyerek üretim yapması mümkün görülmüyor. Böyle giderse yeni yılda çok fazla işçi kaybı yaşanacak. 5. tevsi alanında yüzde 50 tahsis yapabildik. Bu krizde yatırımcı bulamıyoruz. 162 milyar dolar döviz açık pozisyonu var. Kurda her 1 TL’lik artış 162 milyar TL, 4 milyar dolarlık ek bir yük getiriyor. Ranta dayalı ekonomiden kurtulmamız lazım” ifadelerini kullandı. Başkan Gönen şöyle devam etti: “Kenti yeniden yapılandırmak için bir akil topluluk gerekiyor. Bunu yapamazsak bir gelişme sağlayamayacağız. Yeşil dönüşümle ilgili tüm hazırlıklarımız yıllardır yapıyoruz. Antalya OSB’nin büyük çoğunluğu kısmı teknoloji kullanıyor. Döviz kurundaki artış bizi kurtarmıyor. 55 - 60 TL dolar beklentisi olabilir. Organizede 30 bin TL altında ücretle çalışan yok. Eğer asgari ücrette yüzde 30’luk artış olursa bizim maliyetlerimiz 45 bin TL”ye çıkar.”

TURİZMDE TARİHİN EN KÖTÜ KIŞI!

  AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu da sözlerine finansa erişimle ilgili sorulardan söz ederek başladı. Kavaloğlu, “Avrupa'daki rakiplerle bizim aramızda finansa ulaşımda çok büyük fark var. Turizmde tarihimizin en kötü kışını bekliyoruz. Sezon kasım ayının üçüncü haftasına kadar iyi gidecek. 2026 yılının ilk üç ayı çok zor geçecek. 2 milyon 800 bin kişinin yaşadığı şehirde 24 milyon insanı ağırlıyoruz. Turizmde bizim gerçek rakibimiz, İspanya ve Yunanistan. İtalya ve Fransa daha sonra geliyor. Yatırımlarımız eskiyor, renevasyon gerekiyor. Yenilemeler için rekabeti diri tutabilmek için uygun faizli kredi imkanı olmalı. Euro kurunun bu derece düşük olması turizmci için çok kötü. Maliyetler yüzde 50 artarken döviz kuru yüzde 15 artıyor. Çok zor koşullardan geçiyoruz. Dirayetle kuyruğu dik tuttuğumuz söyleyebilirim. Kurun 70-80 TL arasında olması gerekir. Enflasyonun bu şeklide ve euronun 48 TL olması yüzünden fiyatlarımızı artıramıyoruz. Artık fiyatları artırma şansımız kalmadı. 2025 zor ama 2026 yılı tam anlamıyla bir geçiş yılı olacak. 2026 yılı ile çok fazla beklentiye girmemek lazım” ifadelerini kullandı.

EXPO’YA TURİZM LOJMANI

 Türkiye’nin ailelerin tercih ettiği bir destinasyon olduğunu söyleyen Kavaloğlu, “Turizm Bakanlığı Side, Aspendos, Perge'de gece müzeciliği başladı. Bu kadar büyük kültürel varlığa ragmen Avrupalılara en fazla satılan tur, aslan turu. Demekki bir cazibe noktası oluşturduğnuzda turistler otel dışına çıkıyor. Bir güzel haber vereyim Dünya Uzay Kongresi Antalya'da yapılacak. Sektörde çok ciddi bir lojman sorunu var. EXPO 2016 alanınının personel lojmanı için verilmesini isterim. EXPO’NUN boş kalması bu ülkenin bir ayıbıdır” diye konuştu.

Toplantı, konuk konuşmacılara Yörük Keyfiyesi ve plaket takdiminin ardından toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.